به نقل از «خبرگزاری دانشجو»

تنش آبی یا حکمرانی بد منابع آبی؟ / روستا‌های بی آب استان مرکزی تاوان سدسازی بی‌رویه را می‌دهند

تاریخ انتشار: ۱۸ تیر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۴۴۴۵۸۹

تعداد روستا‌های بی آب یا کم آب در استان مرکزی رو به فزونی است درحالیکه مشخص نیست چرا روی ۵ رودخانه این استان ۲۰ سد احداث شده و چرا همچنان بخش کشاورزی مقصر اصلی کم آبی معرفی می‌شود؟

گروه استان‌های خبرگزاری دانشجو، ۱۰۰ روستای استان مرکزی دچار تنش آبی هستند. این خبر را اخیرا مخلص الائمه، استاندار مرکزی اعلام کرده و مانند بسیاری از کارشناسان دیگر مقصر را بخش کشاورزی دانسته است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

او گفته که بخش کشاورزی جزو بخش‌های کم بهره ور است و کشاورزان باید اصلاح الگوی مصرف را مدنظر قرار دهند و از کشت صیفی جات به خصوص هندوانه هم جلوگیری شود.

 

منابع آبی در استان مرکزی آنقدر‌ها متنوع نیست. آب در این استان بیشتر از بارش‌های فصلی تأمین می‌شود و آبی که در اثر این بارش‌ها در دل زمین ذخیره شده است. در محدوده این استان ۵ رودخانه جاری است؛ قره چای از ارتفاعات استان همدان سرچشمه می‌گیرد و حدود ۵۴۰ کیلومتر طول دارد. کهریز هم در منطقه شهر اراک جاری است و با اینکه رودخانه‌ای دائمی شناخته می‌شود، در هشت ماه از سال آب بیشتری در آن جریان دارد. کویر میقان میزبان و مقصد آب این رودخانه است.

 

رودهایی که زخم ۲۰ سد را به دوش می‌کشند

رود لهل هم یکی از شاخه‌های اصلی قم رود است که از جنوب گلپایگان سرچشمه می‌گیرد و از کنار خمین رد می‌شود. این رود در دورانی آنقدر پرآب بده که دلیل اصلی جمع شدن مردم و شکل گیری شهر‌ها در منطقه گلپایگان و اطراف آن بوده است و البته حالا دیگر آن اثر گذشته را ندارد. شهرآب در اطراف تفرش قرار دارد و مزلقان هم در بخش نوبران ساوه جاری است. این رودخانه در واقع از ریزآبه‌های قره چای به شمار می‌رود و سالانه ۹۰ میلیون مترمکعب آبدهی دارد. در استان مرکزی یک تالاب هم وجود دارد؛ تالاب میقان که در سال‌های کم باران، خشک است و شبیه کویر می‌شود.

در استان مرکزی ۲۰ سد روی همین منابع آبی محدود قرار گرفته است، سد الغدیر روی رودخانه قره چای احداث شده است. در سامانه شرکت آب منطقه‌ای استان مرکزی، مورد مصرف آب ذخیره شده بیشتر این سد‌ها در بخش خانگی و کشاورزی اعلام شده و تقریبا نامی از صنایع این استان نیست.

 

صنعت پردودِ پرمصرف 

استان مرکزی را استانی صنعتی می‌شناسیم؛ از شاخص‌های آلودگی هوای این استان می‌توان فهمید که صنایع چه فعالیت گسترده‌ای در این استان دارند. پالایشگاه نفت امام خمینی (ره) شازند و پتروشیمی شازند از جمله کارخانه‌های بزرگ این استان هستند. تجهیزات سنگین معدنی و راهسازی در هپکو تولید می‌شود و آذرآب هم در تولید تجهیزات پالایشگاهی حرف اول را در کشور می‌زند. علاوه بر اینها، صنایع بزرگی در حوزه تولید رنگ، شیشه، لاستیک خودرو، الیاف مصنوعی، سنگ ساختمانی و ... در این استان فعالیت می‌کنند و مشخصا هم آب و هوا و هم زیست بوم این استان را تحت تأثیر قرار داده اند.

این در حالی است که اراضی کشاورزی استان مرکزی حدود ۱۹ درصد از کل مساحت استان را گرفته است. شاید بتوان گفت به جز مزرعه آفرینش که در جاده بین اراک و خمین قرار گرفته، مزرعه بسیار بزرگ در این استان فعالیت ندارد. به جز انار ساوه که شهرتی به هم زده، محصولات کشاورزی این استان شامل محصولاتی مانند گندم، جو، آفتابگردان، حبوبات، پنبه، چغندرقند و دیگر صیفی جات است. هنداونه محصول اصلی این استان نیست، با این حال می‌توان گفت که برای هرچه پرآب‌تر شدن میوه انار، نیاز به آبیاری بشتر است. هرچند انار ساوه هم دیگر مانند سابق کشت نمی‌شود و درباره پرمصرف بودن باغ‌های انار هم تردید است.

 

صنایع چه مقدار آب مصرف می‌کنند؟

باوجود منابع آبی کم در استان مرکزی، باز هم اثری از شفافیت در مصرف منابع آبی در این استان نیست. کسی نمی‌داند که مصرف واقعی بخش کشاورزی، صنعت و خانگی چه مقدار است. یا پاسخ به این سوال هم خالی از لطف نیست؛ در استانی که چند رودخانه دائمی دارد، احداث ۲۰ سد جز از بین بردن ذخیره آب‌های زیرزمینی چه اثر دیگری می‌تواند داشته باشد؟

منبع: خبرگزاری دانشجو

کلیدواژه: کم آبی استان مرکزی تنش آبی در استان مرکزی حکمرانی آب استان مرکزی بخش کشاورزی منابع آبی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت snn.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری دانشجو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۴۴۴۵۸۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

چهار هزار و ۷۰۰ پروژه تحقیقاتی در سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی انجام شد

حسین جعفری معاون پژوهش و فناوری سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی روز پنجشنبه در مراسم تودیع و معارفه رئیس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان شرقی اظهار کرد: سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی ۲ مأموریت مهم دارد که دانش بنیان کردن بخش کشاورزی و ارتقای بهره وری در این حوزه است. مقام عالی وزارت.

وی با اشاره به اینکه سازمان تحقیقات و کشاورزی به عنوان متولی دانش بنیان کردن کشاورزی انتخاب شده است، ادامه داد: دانشگاه‌ها نیز در حوزه کشاورزی پروژه‌های تحقیقاتی و پژوهشی انجام می‌دهند، اما چون مأموریتی در این زمینه ندارند، نمی‌شود انتظاراتی هم از آنها داشت؛ اما مرکز تحقیقات و مؤسسات آن باید به نیاز‌های علمی در این حوزه پاسخ دهند.

معاون پژوهش و فناوری سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی از احصاء ۲۱ چالش در حوزه کشاورزی خبر داد که مانع رسیدن به اهداف حوزه امنیت غذایی است و افزود: همه پروژه‌ها و تحقیقات سازمان در خصوص این چالش‌ها معطوف شده است.

جعفری خاطرنشان کرد: با توجه به افزایشی جمعیتی که وجود دارد، افزایش ضریب دانش در کشاورزی و استفاده از فناوری‌های روز تنها راه حلی است که برای افزایش تولید در پیش رو داریم.

امنیت غذایی وابسته به دانش و تحقیقات است

رئیس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی نیز با بیان اینکه در فرآیند توسعه و تولید در کشاورزی عوامل مختلفی دخیل است و در ساختار اجرایی حوزه کشاورزی نیز دستگاه‌ها و ارگان‌های مختلفی نقش ایفا می‌کنند، گفت: یکی از مهمترین سازمان‌هایی که به نوعی به عوامل انسانی حوزه کشاورزی نیز مرتبط است سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی است.

اکبر فتحی ادامه داد: با توجه به محدودیت‌هایی که در منابع داریم نقش دانش در افزایش تولید و توسعه بخش کشاورزی بی بدیل است و اگر نتوانیم از ظرفیت دانش استفاده کنیم امنیت غذایی دچار خدشه خواهد شد.

وی اظهار کرد: سیاست گذاران نیز به اهمیت دانش توجه ویژه داشته اند و در واقع تحقیق و توسعه بخش کشاورزی همان مراکز تحقیقات کشاورزی است که به جای اینکه هر واحد جداگانه بخش تحقیق و توسعه داشته باشد، به صورت متمرکز در مرکز تحقیقات و کشاورزی این وظیفه انجام خواهد شد.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی با اشاره به اینکه جهش تولید زمانی مطرح می‌شود که تولید صورت گرفته و از مرحله رونق نیز گذشته شود، افزود: در این مرحله باید اقداماتی انجام شود که جهش در تولید صورت بگیرد این جهش با شعار صورت نمی‌گیرد بلکه با ارتقای ضریب دانش در همه بخش‌های کشاورزی انجام می‌شود.

فتحی با بیان اینکه امنیت صرفاً به امنیت دفاعی و نظامی محدود نیست، گفت: اگر امنیت غذایی در کشوری نباشد و تولید داخلی وجود نداشته باشد، کشور نمی‌تواند استقلال خود را حفظ کند بنابراین فعالیت‌های همه کسانی که در حوزه امنیت غذایی تلاش می‌کنند مهم است و باید همه اقدامات در این زمینه هماهنگ و پیوسته باشد تا به نتیجه دلخواه دست پیدا کنیم.

در این مراسم به موجب حکمی از طرف سید مجتبی خیام نکوئی، معاون وزیر و رئیس سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی کشور، حسین لطفعلی زاده به عنوان سرپرست مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان شرقی انتخاب و از زحمات احمد بایبوردی در زمان تصدی این مسئولیت قدردانی شد.

باشگاه خبرنگاران جوان آذربایجان شرقی تبریز